TEREKENİN İFLAS HÜKÜMLERİNE GÖRE TASFİYESİNDE ZAMANAŞIMI

YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ E. 2006/12309 K. 2007/3062 T. 1.3.2007
İstek Türk Medeni Kanunu’nun m.633 hükmüne dayanmamaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 612 ve 613 maddelerine atfı nedeniyle aynı kanunun 636. maddesi uyarınca terekenin iflas kaidelerine göre tasfiyesine ilişkindir. Bu madde uyarınca yapılacak tasfiye ise süreye bağlı değildir.
En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras. Sulh Mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. (TMK. m.612/1)
Bu bakımdan iddia çerçevesinde inceleme yapılarak hasıl olacak sonuç uyarınca işlem yapılması gerekirken Türk Medeni Kanununun 633. maddesindeki sürenin geçtiğinden söz edilerek isteğin reddi doğru bulunmamıştır.
YARGITAY 14. HUKUK DAİRESİ E. 2016/1780 K. 2016/7766 T. 3.10.2016
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 16.04.2015 gününde verilen dilekçeyle terekenin tasfiyesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; zamanaşımı sebebiyle davanın reddine dair verilen 10.09.2015 tarihli hükmün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Davacı vekili, muris ...'ın tüm yasal mirasçıları tarafından mirasın reddi talebinde bulunulduğunu ileri sürerek murisin terekesinin resmi tasfiyesine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar vekili, davanın zamanaşımı dolduğu gerekçesiyle reddini istemiştir. Mahkemece, zamanaşımı sebebiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Mirasın en yakın mirasçılar tarafından reddi halinde mirasbırakanın son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesinin terekeyi kendiliğinden iflas hükümlerine göre resmi tasfiyeye tabi tutması gerektiği, alacaklının buradaki talebinin terekenin sulh hukuk mahkemesince tasfiyesine yönelik olduğu, bu istemin bir süreye de tabi olmadığı, mahkemece terekenin iflas hükümlerine göre resmen tasfiyesinin yapılmasının gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
YARGITAY 14. HUKUK DAİRESİ E. 2016/7488 K. 2019/1819 T. 28.2.2019
Dava, terekenin tasfiyesi isteğine ilişkindir. Davacı vekili, ... Vergi Dairesine 5.814,00TL vergi borcu olan ...'ın 04.11.2008 tarihinde vefat ettiğini, mirasçıları olarak eşi ... ile çocukları ..., ... ve ...'un kaldıklarını, ancak mirasçıların ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2008/472 Esas 2008/514 Karar sayılı dosyasında muris ...'ın mirasını reddettiklerini, ancak murisin terekesinin resmi tasfiyesinin yapılmadığını, borçlu muris ...'ın terekesinin resmi tasfiyesinin yapılmasını istemiştir. Mahkeme, davanın 3 aylık süre içinde açılmadığından bahisle reddine karar vermiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Mirasbırakan 04.11.2008 tarihinde evli ve çocuklu olarak vefat etmiş, en yakın yasal mirasçılarının tamamı tarafından miras, ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2008/472 Esas 2008/514 Karar sayılı ilamı ile reddolunmuştur.
Ölenin en yakın mirasçıları tarafından reddedilen miras, Sulh Hakimi tarafından iflas hükümlerine göre resmi tasfiye yoluna gidilir. (20.09.1959 t. 4/10 Sayılı YİBK)
4721 Sayılı TMK'nın 612. maddesi uyarınca mirasın gerçek reddini tespit ve tescil edip başka mirasçı bulunmadığını gören mahkemenin terekeyi resen iflas hükümlerine göre tasfiye etmesi gerekir.
Alacaklı, her ne kadar terekenin iflas yoluyla tasfiyesini talep etmişse de ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2008/472 Esas, 2008/514 Karar sayılı dosyası üzerinden borçlu (murisin) en yakın mirasçılarının tamamı tarafından miras reddedilmiş olduğundan alacaklının TMK'nin 612. maddesi uyarınca mirasın reddini tespit eden mahkemeyi harekete geçirmeye yönelik bir talep olup, bu dava dosyası üzerinden mirasın iflas hükümlerine göre tasfiyesine karar verilmesi gerekirken yasal dayanağı bulunmayan hak düşürücü süre nedeni ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan ilkeler gözetilmeksizin karar verilmiş olması nedeni ile kararın bozulması gerekmiştir.
YARGITAY 8. HUKUK DAİRESİ E. 2013/19935 K. 2014/21566 T. 24.11.2014
Davacılar vekili dava dilekçesinde, (…), miras bırakanın mirasının 1.dereceden mirasçısı olanların tamamı tarafından reddedildiğini, (…)
Mirasbırakan 13.11.1979 tarihinde ölmüş, geriye yasal mirasçıları olarak ..., ... ve ... Sabuncugil kalmıştır. Bunlardan ... ve ... ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 21.02.1980 tarih, 1980/5 Esas-1980/24 Karar sayılı kararı ile, ... ise ... 2.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 03.04.1980 tarih, 1980/22 Esas-1980/49 Karar sayılı kararı ile 743 Sayılı TKM'nin 545. maddesi gereğince mirası reddetmişlerdir. 743 Sayılı TKM'nin 552/1. maddesi gereğince en yakın mirasçıların tamamı tarafından reddedilen miras iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. En yakın mirasçı kavramı ilk bakışta mirasçı olanları anlatır. Miras bırakan ...'ın en yakın mirasçılarının tamamı mirası reddedenler ..., ... ve ...'dir. Bu sebeple mirasçılardan ... mirası reddetmiş olduğundan ve miras iflas hükümlerine göre tasfiyeye tabi hale geldiğinden ...'in altsoyu olan ... ve ...'ya miras bırakan ...'dan mirasın intikal etmesi söz konusu değildir. Yine 743 Sayılı TKM'nin 552/2. maddesi gereğince tasfiye sonunda arta kalan bir değer varsa mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir. Bu durumda davacıların miras bırakan ...'ın terekesine dahil taşınmazın kamulaştırılması sebebiyle ödenen veya üçüncü kişilere satış yoluyla elde edilen haksız menfaatin iadesini mirası reddeden davacılar, değil terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi sonucu oluşması gerekli iflas idaresinin talep etmesi gerekir. Kuşkusuz iflas idaresi oluşmamışsa terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi sonucu arta kalan bir değerin olup olmadığının belirlenmesi bakımından miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Mahkemesi (mirasçı ...'in mirasın reddi isteminin tespit ve tesciline karar veren mahkemenin) harekete geçirilmesi ve terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesinin yürütülmesi, tasfiye sonunda arta kalan bir değer var ise bunun iflas idaresinden talep edilmesi mümkündür. Aynı şekilde de iflas idaresinin terekede hakları olmadığı halde doğrudan ödeme alan veya terekedeki malvarlığından yararlanan kişiler varsa alınanları masaya iade etmek üzere dava açması da mümkündür. Sonuç olarak açıklandığı üzere davacıların davalılardan tereke sebebiyle doğrudan bir talep hakkı mevcut değildir. Bu gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş ise de hüküm, redde dair olup sonucu itibarı ile doğru bulunmaktadır. (…)
YARGITAY 20. HUKUK DAİRESİ E. 2019/1308 K. 2019/2432 T. 8.4.2019
(…) en yakın mirasçıların tamamı tarafından reddolunduğundan; burada uygulanacak tasfiye usulü, terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi usulüdür. Esasen terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesi için ayrıca dava açılmasına gerek de bulunmamaktadır. Terekenin tasfiyesinde yararı bulunan alacaklının talebi tereke işleriyle görevli sulh mahkemesini harekete geçirme amaçlı ihbar niteliğindedir. 
YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2016/4194 K. 2019/853 T. 4.2.2019
Somut olayda, davalı borçlu ...'in eldeki dava açıldıktan sonra 24/03/2012 tarihinde vefat ettiği, mirasçıların ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2012/201 Esas 2012/544 Karar sayılı mahkeme kararı ile murisin mirasını reddettiği anlaşılmaktadır. M.K.'nun 605 ve devamı maddeleri uyarınca Zorunlu hasım olan borçlunun en yakın mirasçıları mirası reddettiğinden terekenin iflas hükümlerine göre çözümlenmesi gereklidir. Bu durumda, anılan mirasın reddi kararının kesinleşip kesinleşmediği araştırılarak kesinleşmesi halinde mahallin Sulh Hukuk Hakimine durum bildirilerek mirasın iflas kurallarına göre tasfiyesi sağlanmalı(…) Zira mirasın tasfiyesi işlemleri talebe bağlı işlemler olmayıp mirasın reddedildiğinin anlaşılması ile res'en yapılması gereken işlemlerdendir. Talep üzerine yapılabilirliği bu özelliğini ortadan kaldırmaz. (Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 27.1.1995 gün ve 1995/13145,1995/947; HGK'nun 29.1.1975 gün 1682-100 ve 3.7.2002 gün 15/572-577 Sayılı kararları aynı doğrultudadır)

TEREKENİN İFLAS HÜKÜMLERİNE GÖRE TASFİYESİNDE MİRASÇILAR BAKIMINDAN HUSUMET

YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ E. 1977/4309 K. 1977/4574 T. 2.6.1977
(…) Medeni Kanun`un 551. maddesinde, mirasçılardan biri veya birkaçının mirası reddetmesi halinde, mirasın kime ait olduğu açıklanmıştır. Ölenin tek mirasçısı oğlu mirası reddetmiştir. O halde, az önce açıklandığı gibi, olayda Medeni Kanun`un 551. maddesi değil, 552-553. maddelerinin uygulanması gerekir. Hal böyle olunca, miras, ölenin kardeşlerine geçmez. Tereke, tasfiye olunur (MK. 552). Yukarıda açıklanan gerekçeler karşısında, davalıya husumet düşmez. Bu bakımdan davanın reddi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve kanuna aykırıdır. Davalının bir an için mirasçı olduğu kabul olunsa bile, o da mirası reddettiği için, redde rağmen terekeye ait işleri yapması, üçüncü kişilerin terekeye el koymasının hükümlerine tabidir. Bu yönünün düşünülmemiş olması, kabul şekli bakımından bozmayı gerektirir.